In Nederland is bijna de helft van de banen (44%) sterk of zeer sterk onder invloed van generatieve artificiële intelligentie (AI) zoals ChatGPT. Sectoren en beroepen die sterk door deze AI worden beïnvloed, kampen vaak met potentiële tekorten op de arbeidsmarkt en zijn ook geneigd om AI actief te gebruiken. Dit type AI kan helpen de productiviteit te verhogen en de spanning op de arbeidsmarkt te verminderen. Desondanks benadrukken de PwC-experts dat het benutten van AI's potentieel niet eenvoudig is. Ze stellen: "Het is geen magische oplossing."
Ook zo in België?
Het PwC-onderzoek keek naar de invloed van generatieve AI op de taken en vaardigheden die nodig zijn om 113 beroepen uit te oefenen. Wat ontbreekt in andere analyses over de potentiële impact van generatieve AI is de toepassing van specifieke arbeidsmarktgegevens, waaronder arbeidstekorten. ‘Voor zover wij weten is dit de eerste dergelijke analyse voor Nederland’, vertellen AI-specialist Mona de Boer en Bastiaan Starink, leider van de People & Organisation-praktijk. ‘Vervolgens hebben we deze analyse gecombineerd met prognoses over de krapte in beroepen en sectoren, en met een adoptiefactor; de waarschijnlijkheid dat sectoren de nieuwe technologie daadwerkelijk toepassen.’
Diensten hebben te maken met een hoge AI-impact
Beroepen die én ‘AI-exposed’ zijn én schaars zijn én een hoge adoptiefactor hebben, vallen in de informatie- en communicatiesector, de financiële sector, het onderwijs, de gespecialiseerde dienstverlening en het openbaar bestuur. In deze sectoren loopt de ‘AI exposure’ op tot maar liefst 75 procent. Juist hier biedt AI kansen voor het verhogen van productiviteit en dus voor een bijdrage aan het oplossen van de schaarste op de arbeidsmarkt.
AI laat werk niet verdwijnen, maar verandert het wel
‘In het verleden zagen we vaak dat werk niet verdwijnt door technologie, maar dat het werk verandert’, zegt De Boer. ‘AI neemt administratief repetitief werk over, waardoor werknemers tijd krijgen voor zaken die menselijk contact, kennis, creativiteit en empathie vereisen. AI gaat de menselijke factor in werk echt niet vervangen. Maar het biedt heel goede kansen om werk efficiënter en wellicht ook interessanter te maken. Zie ChatGPT en soortgelijke tools als een collega die je erbij krijgt om samen met jou het werk te doen.’