Wie ben je?
Ik ben Jeroen Meens. Al enkele jaren verzorg ik trainingen, keynotes en begeleiding voor accountants. Vanuit mijn eigen ervaring en achtergrond bied ik hen inzichten en praktische handvaten op het gebied van leiderschap, digitale transformatie, en de transitie naar een adviesorganisatie. Voordien was ik o.a. medeoprichter van het accountantskantoor Cynex, dat uiteindelijk is overgenomen door BDO.
Wat blijft jou het meeste bij van het afgelopen jaar?
In het voorjaar heb ik, in het kader van een studie die ik volgde, een workshop schermen bijgewoond gegeven door Pernette Osinga, een voormalige Nederlandse schermster. De manier waarop zij schermen als metafoor voor leiderschap en persoonlijke communicatiestijlen gebruikt, heeft diepe indruk op mij gemaakt. Regelmatig denk ik er aan terug en pas ik de inzichten toe in mijn werk.
Wat is de belangrijkste ontwikkeling binnen de accountancy momenteel?
De inperking van de vrije professionele ruimte als gevolg van consolidaties en toenemende compliance die de intrinsieke motivatie van accountants ondermijnt. Accountants verliezen zoveel tijd en energie aan een systeem dat pretendeert ondersteunend te zijn, dat er steeds minder tijd overblijft voor échte dienstverlening en de ambacht.
Deze situatie zet accountants meer en meer in een spreidstand wat hen die noodzakelijke vrije ruimte ontneemt: ze maken zichzelf (noodgedwongen soms) tot bottleneck om omzet- of winstdoelstellingen te halen en tegelijkertijd zeker te zijn dat er geen fouten gebeuren en ze hun handtekening zetten onder kwalitatief werk, terwijl ze aan de andere kant zo steeds minder tijd en professionele vrije ruimte krijgen om aan hun organisatie te werken, zichzelf breder te ontwikkelen, hun mensen te ontwikkelen, of de adviesrol op te nemen.
Dit is niet alleen problematisch voor accountants, maar ook voor ondernemers en de maatschappij in bredere zin. Daarom ben ik ook mijn inzichten en kennis gaan delen om de balans bij accountants terug te herstellen.
Welk accountantskantoor is je in 2023 positief opgevallen en waarom?
Eerder een collectief van kantoren: Cijferbazen. Ze vertegenwoordigen een innovatieve samenwerkingsvorm die ik 'vrijwillige consolidatie' noem. Zonder een aandelentransactie geven kantoren vrijwillig een bepaalde mate van autonomie op ten behoeve van het collectief. Dit is vergelijkbaar met een zwerm spreeuwen: ieder beweegt mee met de groep omdat dit meer mogelijkheden schept. Tegelijkertijd behouden de individuele kantoren de meerwaarde van hun eigen inspanningen. Deze collectieve benadering behoudt zijn wendbaarheid, is vrij van de druk van bijvoorbeeld private equity of de noodzaak om rekening te houden met earn-outs van overgenomen kantoren. Het lukt hen zo om de mens centraal te stellen, meer tijd te besteden aan samenwerking op de marktuitdagingen, het ontwikkelen van hun eigen kantoor of simpelweg om meer bezig te zijn met hun ambacht. Ze hebben nog een hele weg te gaan, maar het is alleszins een mooie en innovatieve beweging.
Wat verwacht je dat de economie zal doen in 2024? En welke impact zal dit hebben op de sector?
Ik verwacht roerige tijden de komende jaren. We zitten midden in grote omwentelingen: technologisch, maatschappelijk, menselijk. Fantastisch om mee te maken, maar dat gaan we ook economisch voelen. Het goede nieuws is dat veel kantoren momenteel een overschot aan klanten hebben. Mochten er enkele afhaken, dan zijn ze goed geëquipeerd om dit op te vangen. Daarbij is het bijzonder positief voor diegenen die met advies bezig zijn; meer en meer klanten zullen om houvast komen vragen bij hun accountant.
Wat moeten we in 2024 echt anders gaan doen?
Meer investeren in mensen. Een organisatie, hoe ‘technologisch getransformeerd’ ook, is aan het einde van de dag niet meer en niet minder dan mensen die mensen dienen. Waar je vroeger het verschil maakte met digitalisering, is de situatie nu omgedraaid. Digitaal is de norm, menselijkheid maakt het verschil.
Welke technologie (naast AI en e-invoicing) of strategie zie je in 2024 compleet doorbreken?
Zoals ik al zei is digitaal de norm, maar vanaf daar tekenen zich steeds duidelijker twee pistes op, die kantoren tot fundamentele strategische keuzes dwingen :
Digitaal is de norm, mens is optioneel.
Digitaal is de norm, mens maakt het verschil.
Software bedrijven zoals bijvoorbeeld Infakt in Polen of Dexxter en Accountable in België maken de mens optioneel. De combinatie van AI en e-invoicing zal dit soort modellen alleen maar versterken en ook voor grotere klanten veel aantrekkelijker maken: de AI-ccountant zal de compliance beter, juister, sneller en goedkoper doen dan eender welke A-ccountant. Hier omheen ontstaat een web van individuele (menselijke) accountants die de klant niet meer kennen, maar af en toe geraadpleegd worden voor wat extra vaktechnische duiding bijvoorbeeld.
Daarnaast heb je kantoren die inzetten op advies. Ook hier is digitaal de norm, maar juist om meer tijd met de klant te spenderen. Hier maakt de mens het verschil. Die kent de ondernemer, spreekt zijn/haar taal, gebruikt data voor advies en helpt de klant vooral met ondernemen.
Welk advies wil je geven aan kantoren die moeite hebben met de snelheid van verandering?
Ten eerste: vertraag. Neem even afstand. Van een oude plek kun je niks nieuws zien. Als je dat niet doet, dan blijf je meegaan in de waan van de dag en de trend van de maand. Het verhaal wordt in je hoofd dan veel groter dan het in werkelijkheid is en je gaat reageren uit angst. Maak tijd om op beleidsniveau te vertragen om vervolgens weer te kunnen versnellen. De balans opmaken, terug het overzicht krijgen, alle opties verkennen, het kompas kalibreren, praktische handvaten zoeken en vervolgens de keuzes implementeren.
Ten tweede: denk en organiseer in termen van wendbaarheid. Ik spreek continu over de veranderingen in de sector, en wat de impact daarvan is. Veel vragen die ik krijg draaien rond ‘de controle willen houden’. Begrijpelijk, maar onmogelijk. Je kan niet alles controleren. Mijn advies is dan ook, wees wendbaar. In je mindset, in je budget, als organisatie. Snel en kort kunnen bijsturen is essentieel. Niet alleen in 2024, maar in de komende jaren.
Waar raak jij door geïnspireerd?
Verhalen van anderen, opleidingen, boeken en tijd doorbrengen in de natuur. Door de rust en de ruimte komen alle verhalen en inzichten ook echt binnen.
Welke doelen stel je jezelf privé en beroepsmatig voor 2024?
Privé mijn fitheid verbeteren en professioneel mij minstens zo goed amuseren als ik afgelopen jaar deed.
Dank Jeroen voor al je inzichten en om die zo duidelijk te brengen. Een traag en leuk 2024 gewenst!