Deadlines. Ze dicteren voor een groot stuk wat we doen en wanneer we dat doen. Als accountant weet je: de aangiftetermijnen voor btw, personenbelasting en vennootschapsbelasting bepalen m’n jaarplanning. Ook voor mensen in andere beroepen spelen deadlines een sleutelrol. We vragen hen op welke manier zij ermee omgaan en wat we van hen kunnen leren.
Deel 4: Sara De Gieter, professor arbeidspsychologie aan de VUB
Is er onderzoek gedaan naar de invloed van deadlines op het welzijn van mensen?
“We moeten eerst definiëren wat stress is. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is dat het gevoel dat je niet in staat bent om aan alle eisen en verwachtingen van je omgeving te voldoen. Je krijgt fysieke en mentale klachten, die soms chronisch worden. Een deadline is een voorbeeld van een scherpomlijnde verwachting. Als je denkt dat je iets niet op tijd af zal hebben, bezorgt je dat stress. Dus ja, er is een duidelijke link tussen deadlines en stress. Deadlines, of toch het geval ze niet te halen, lokken een stressreactie uit. Dan kun je niet meer heel rationeel nadenken, wat je net nodig hebt om je deadline te halen. Mensen beginnen te doemdenken: als ik die deadline niet haal, ga ik onder mijn voeten krijgen van m’n baas. We gaan klanten verliezen, ik ga geen promotie maken of dreig zelfs m’n job kwijt te raken. Zo versterk je dat stresspatroon. Ik heb het hier wel over het meest extreme scenario, dat komt gelukkig lang niet bij alle deadlines voor.”
“Het is op zich geen probleem dat je tijdelijk wat meer stress ervaart, zolang je kunt bekomen voor er weer een piek komt. Als de ene deadline de andere opvolgt, riskeer je chronische stress. En in het slechtste geval een burn-out.”
Hoe zit het met het verschil tussen opgelegde en zelfgekozen deadlines?
“Veel mensen hebben een mate van positieve stress nodig. Als de deadline te ver in de toekomst ligt, voelen ze niet de druk om in actie te schieten. Zelfgekozen deadlines zijn een manier om dat uitstelgedrag te vermijden.”
“Zo’n deadline voelt uiteraard anders aan dan een die je door anderen is opgelegd. Op de ene heb je controle, op de andere niet. Stress wordt vooral uitgelokt in situaties waarop je geen vat hebt. Als je jezelf een deadline hebt opgelegd, weet je: hier zit nog wat rek op. Die zal je niet meteen in een stressreactie duwen.”
Lees het hele artikel + tips voor jouw kantoor